Programista bez kosztów i zerowy nexus – czy można skorzystać z IP Box?

---

W niektórych działalnościach, przedsiębiorcy na późniejszym jej etapie nie ponoszą już praktycznie żadnych kosztów. Najczęściej taką sytuację można spotkać u programistów. Czy nexus u nich będzie wynosił “0”, i w konsekwencji będzie brak prawa do ulgi IP Box?

Przez współczynnik nexus należy pomnożyć dochód z konkretnego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, aby w dalszej kolejności móc obliczyć jaki całkowity dochód podlega 5% opodatkowaniu IP Box. A co, gdy nexus będzie zerowy? Czy w takiej sytuacji można skorzystać z IP Box? 

Nie wiesz, czym jest nexus? Przeczytaj: Co to jest wskaźnik nexus i jak go obliczyć?

Koszty bezpośredni i pośrednie w nexus – IP Box

Na wstępie tematyki braku kosztów nexus, należy wiedzieć, że koszty bezpośrednie oraz pośrednie dla celów Ip Box i nexus, nie są tożsame z kosztami bezpośrednimi i pośrednimi w rozumieniu ogólnych zasad podatkowych. 

W kontekście nexus, koszty bezpośrednie, to takie, które bezpośrednio przekładają się na przychód z danego kwalifikowanego IP, są związane z wytworzeniem IP, może to być np. sprzęt komputerowy, jak i materiały biurowe, wyposażenie biura – jeśli były one wykorzystywane do stworzenia autorskiego programu komputerowego, prac rozwojowych. 

Ważne! Aby rozstrzygnąć, czy dany koszt możemy uwzględnić w nexus, najlepiej wystąpić o udzielenie indywidualnej interpretacji podatkowej, ponieważ, to co może być kosztem u jednej osoby, a drugiej może już nim nie być. Podobnie, to co jest kosztem bezpośrednim u jednego przedsiębiorcy (czyli może wliczyć w nexus), w innej sytuacji już może być kwalifikowane jako koszt pośredni (czyli nie podlega pod nexus).

Brak kosztów u programisty – jaki nexus?

Nexus oblicza się wg wzoru: ((a+b)*1,3)/a+b+c+d, gdzie litery oznaczają pewne rodzaje kosztów. Przy czym muszą to być koszty bezpośrednie. Jakie to koszty, przeczytasz w artykule: IP Box koszty nexus. 

Jeżeli przedsiębiorca nie ponosi żadnych kosztów, które mogłyby zakwalifikować się do nexusa, do każdej litery we wzorze przypisze “0”. 

Do nexus nie zalicza się kosztów pośrednich, dlatego wskaźnik ten wyjdzie zerowy, również wtedy, gdy przedsiębiorca ponosi jedynie koszty pośrednie.

A w przypadku braku kosztów, które można uwzględnić we wskaźniku nexus, można spotkać się ze sprzecznymi interpretacjami urzędowymi:

• w niektórych spotkamy się z opinią, że w takiej sytuacji współczynnik nexus, należy zaokrąglić do “1”, co oznacza, że cały dochód z kwalifikowanego IP (np. autorskiego prawa do programu komputerowego) będzie podlegał pod 5% Ip Box.  
• a inne z kolei twierdzą, że skoro nexus wynosi ‘0’ to tym samym nie ma prawa do Ip Box, ponieważ mnożenie (dochodu)  przez “0”, zawsze daje “0”, czyli będzie zerowy dochód do opodatkowania IP box.

Brak prawa do ulgi IP Box, gdy nie ma kosztów (występuje zerowy nexus) potwierdza wyrok sądu (sygn.akt: I SA/Sz 591/20) “jeśli programista nie ponosi żadnych kosztów bezpośrednio związanych z tworzeniem lub rozwijaniem oprogramowania nie może skorzystać z IP Box, ponieważ nie może ustalić wskaźnika nexus (…). Warunkiem ulgi IP Box jest ponoszenie kosztów bezpośrednich związanych z Kwalifikowanym IP”. 

Na ratunek przychodzą składki ZUS

Aby nexus miał wartość większą niż “0” i tym samym przysługiwało prawo do skorzystania z IP Box, można spotkać się z różnymi ciekawymi kosztami, które wymyślają przedsiębiorcy, jak np. deskorolka, rower, ściereczka do monitora, byleby tylko coś podstawić pod literę “a” we wzorze.

Jednak nie trzeba tutaj na siłę wyszukiwać kosztów, ponieważ na ratunek przedsiębiorcy przychodzą składki ZUS, które można uznać za koszty bezpośrednie we wskaźniku nexus. 

Dotyczy to jedynie składek społecznych. Zdrowotne nie podlegają wykazaniu w nexus. Stąd jeśli programista jest na uldze na start, czyli opłaca tylko składki zdrowotne – nie ujmie ich we wskaźniku.

Aby składki ZUS można było ująć we współczynniku nexus, muszą one być wykazane w KPiR, nie mogą zaś być odliczane od dochodu.

Uwaga! Składki ZUS będą kosztem w nexus w tej części, w jakiej są proporcjonalnie przypisane do przychodów z prawa własności intelektualnej (np. autorskiego oprogramowania). Proporcja może zostać ustalona np. jako stosunek przychodów ze zbycia oprogramowania do przychodów ogółem z całej działalności gospodarczej. Dopuszczalne są również inne metody ustalania proporcji, np. na podstawie godzin.

Przykład 1.

Pan Marek uzyskał dochód z autorskiego prawa do programu komputerowego wytworzonego w ramach działalności badawczo – rozwojowej. Jego koszty, to jedynie koszty pracy własnej oraz ulga na start. Jaki będzie wskaźnik nexus?

Koszty pracy własnej oraz składki zdrowotne nie podlegają pod nexus, dlatego wskaźnik będzie zerowy: ((0+0)*1,3)/0+0+0+0 = 0.

Przykład 2.

Pani Alicja, płacąca duży ZUS w wysokości 1500 zł uzyskała przychód z autorskiego prawa do programu komputerowego wytworzonego w ramach prac rozwojowych w kwocie 100 000 zł. Przychód z całej działalności to: 400 000 zł. Składki są ujmowane w KPiR. Jaki będzie wskaźnik nexus?

• proporcja dla składek ZUS: 100 000/400 000=0,25
• Zus do wykazania w nexus: 0,25*1500 = 375 zł
• wskaźnik nexus: ((375 +0)*1,3)/375+0+0+0= 1,3, co oznacza, że nexus należy zaokrąglić do “1”, ponieważ jeśli wartość wskaźnika jest większa od “1”, przyjmuje się, że nexus jest równe “1”.

Za przyczyną IP Box, niecieszące się chlubą składki ZUS, mogą zostać obdarzone sympatią przedsiębiorców.